Stresshormonen. Wat gebeurt er bij stress in het lichaam? Stress, wie heeft het niet? De meeste mensen denken aan iets negatiefs als ze het woord stress horen. Er zijn echter verschillende soorten stress. Vlinders in je buik bij verliefdheid, het bijwonen van een WK-finale of een optreden van je favoriete artiest zijn positieve vormen van stress. Het gaat om de balans tussen controle en uitdaging.
Het stresshormoon Adrenaline
Bij gevaar of stress maken de bijnieren adrenaline aan en komen er ontstekingsstoffen vrij. Adrenaline wordt ook wel het stress-hormoon genoemd. Het maakt deel uit van je overlevingsmechanisme en vervult dus een heel belangrijke functie. Door de adrenaline denkt je lichaam dat het zich in een bedreigde situatie verkeer. Je hart gaat sneller kloppen en je bloeddruk stijgt tijdelijk.
Het stresshormoon Cortisol
Als reactie op het vrijkomen van adrenaline maakt het lichaam het hormoon cortisol aan. Cortisol remt de ontstekingen. Daarom wordt adrenaline het stresshormoon genoemd en cortisol het anti-stresshormoon of ook wel het afbraakhormoon. Het breekt namelijk bindweefsel, botten en spieren af.
De gevolgen van chronische stress
Bij aanhoudende stress kom je niet in een herstelfase. Je bloeddruk verhoogt en je geheugen verslechtert. Je lichaam gaat zich aanpassen. Deze verhoogde spanning houdt je vol totdat je uiteindelijk bent uitgeput. Dit is de bijnieruitputting of burn-out. Alle bouwstenen (waaronder cholesterol) gaan richting de bijnier. Dit gaat ten koste van je schildklier, de voortplantingsorganen en je spijsvertering. Er ontstaat een disbalans in je darmflora waardoor belangrijke voedingsstoffen niet meer goed opgenomen worden. Je krijgt voedingstekorten met nog meer nare gevolgen. Ook verkeerde voeding bezorgt het lichaam stress en is erg belastend voor de bijnier. Het gaat hier met name om geraffineerde koolhydraten.
Een muffin, gevulde koek, brood met jam/hagelslag of koffie is een aanslag op je stresssysteem.
Het belang van een goede nachtrust
We zijn niet voor langdurige stress ontworpen. Vroeger stonden de bijnieren vaker uit dan aan. Een bijnier van 5 gram was voldoende. Nu staat de bijnier vaker aan dan uit. De bijnieren raken uitgeput. Voor de 21ste eeuw hadden we beter bijnieren van 100 gram per stuk kunnen hebben. Een laag cortisolgehalte ’s nachts zorgt ervoor dat het immuunsysteem niet wordt onderdrukt. Het immuunsysteem kan dan herstelwerkzaamheden uitvoeren. Dit zorgt voor opbouw. Overdag is het cortisolgehalte hoog en is er afbraak. Een goede nachtrust zorgt voor de balans tussen nacht (opbouw) en dag (afbraak). In de vroege ochend stijgt het cortisol waardoor je fris en helder wakker wordt. Veel mensen zijn niet fris en helder binnen vijftien minuten na het opstaan. Ze hebben een kop koffie nodig om op te starten. De bijnieren word hierdoor overbelast. Zeker als je er ook nog eens zoetigheid aan toevoegt.
Conclusie
Energie is de sleutel van alles. Zorg dat je iedere dag iets leuks doet waar je energie van krijgt. Stel prioriteiten. Van hard werken gaat niemand dood, maar van stress wel. Een burn-out is het gevolg van teveel met de wereld bezig zijn en te weinig met jezelf.
Indicaties voor stress
- snelle hartslag en hartkloppingen
- geïrriteerdheid, nerveus
- neerslachtigheid
- concentratiestoornissen
- moeheid zonder oorzaak
- angst
- verhoogd buikvet
- terugkerende infecties
- emotionele spanningen
- schrikkerig
- verhoogd cholesterol
- schildklierstoornissen
- darmirritaties
- drang naar zoet en zout
- verminderd libido